کد مطلب:36517 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:158

بهره جستن از اختلافات، هم روش می خواهد هم داور. فرد برای برگزیدن بهترین رای باید معیار و ضابطه و روش داشته باشد. نوآموز در اثر شنیدن اختلافات، نه تنها عالم نخواهد شد كه ذهنش مغشوش و مخدوش خواهد شد. در این باب در مباحث آینده سخن بیشتر خواهیم گفت.

طفل را گر نان دهی بر جای شیر
طفل مسكین را از آن نان مرده گیر (...)

مرغ پر نارسته چون پران شود
لقمه ی هر گربه ی دران شود

(مثنوی، دفتر اول، ابیات 584 و 586)

و اعلم یا بنی ان احب ما انت آخذ به الی من وصیتی تقوی الله و الاقتصار علی ما فرضه الله علیك:

فرزندم! بدان محبوبترین چیزی كه تو از وصیت من فرامی گیری، آن است كه تقوای الهی پیشه كنی و بر فرایض الهی اقتصار بورزی

و الاخذ بما مضی علیه الاولون من آبائك و الصالحون من اهل بیتك:

و به آنچه اجداد و صالحان خانواده ات به آن معتقد و ملتزم بوده اند، تو نیز اعتقاد و التزام بورزی

فانهم لم یدعوا ان نظروا لانفسهم كما انت ناظر و فكروا كما انت مفكر:

چرا كه گذشتگان صالح نیز مثل تو نظر به خویش می كردند و دغدغه ی معیشت و معاد داشتند و همانگونه كه تو به خود می اندیشی، می اندیشیدند.

[صفحه 27]

یعنی همانگونه كه تو هراسان آینده ی خویشی، آنها نیز هراسان آینده ی خود بودند، آنها نیز گریبان فكر و وجدان خود را گرفته بودند. لذا سنت استوار صالحان سلف، در آغاز راه تكیه گاه محكمی است. لازم نیست خودت همه چیز را تجربه كنی و بیازمایی و از همین ابتداء، خود را در معركه ی آرا بیندازی و از تجربه و اندیشه و سنت پیشینیان، استغنای كاذب بورزی. خاندان تو، خانواده وحی و نبوت هستند و صالحانی كه در این خاندان زیسته اند، بهترین تكیه گاههایی هستند كه می توانی به مدد آنها، گامهای نخستین را برداری.

ثم ردهم آخر ذلك الی الاخذ بما عرفوا و الامساك عما لم یكلفوا:

آنها بعد از اندیشیدن و تجربه و مشورت كردن سرانجام به نتایجی رسیدند. آن نتایج این بود كه اولا فقط به امور معلوم ارج بنهند و تمسك بورزند (و از امور مجهول و مشكوك و مشتبه بپرهیزند) و ثانیا گرد چیزهایی كه بدان مكلف نیستند نگردند.

فان ابت نفسك ان تقبل ذلك دون ان تعلم كما علموا فلیكن طلبك ذلك بتفهم و تعلم، لا بتورط الشبهات و علو الخصومات:

حال اگر این شیوه را هم نمی پسندی و سر به پیروی آنان فرونمی آوری و می خواهی همه چیز را خودت چنان بدانی كه آنان می دانستند، دست كم به تفهم و تعلم رو بیاور نه به غوطه خوردن در شبهات و فرورفتن در مجادلات.

یعنی سراغ شبهات و اقوال پراكنده نرو، آنها راهزنی خواهند كرد و تو را به جایی نخواهند رساند. بكوش تا با فهم عمیق و تعلم دقیق راه را بیابی.

صفحه 27.